Các Lăng Lớn Ở Huế

Vào mùa hè (tháng 4 đến tháng 10), thời gian Viếng Lăng từ 7h30 đến 10h30.

Lăng tẩm 7 vị vua nhà Nguyễn ở Huế

Nằm trong một thung lũng hẹp thuộc làng Dương Xuân Thượng, tổng Cư Chánh, Lăng Tự Đức có lẽ là lăng đẹp nhất trong những lăng tẩm của các đời vua nhà Nguyễn bởi sự hài hoà giữa khung cảnh thiên nhiên “sơn thuỷ hữu tình” và không gian kiến trúc bao la, rộng lớn. Lăng còn được gọi là Khiêm Lăng bởi gần 50 công trình trong lăng đều có chữ ‘Khiêm’ trong tên gọi.

Thiên nhiên hoà hợp trong không gian Lăng Tự Đức (Ảnh: Sưu tầm)

Với không gian thiên nhiên rộng lớn bao bọc giữa bồn bề cây cối xanh ngát và nằm gần một hồ nước rộng lớn, lăng Tự Đức hiện lên với nét cổ kính và kiến trúc cầu kì trong thiên nhiên thật thơ mộng và thanh bình đến lạ kì, như phần nào phản ánh được tâm hồn thi sĩ lãng mạn của nhà vua.

Trước khi qua đời, nhà vua cũng thường đến đây để đọc sách, thư giãn và ngâm thơ. Ngoài ra, công trình nhà hát Minh Khiêm trong khu lăng Tự Đức còn là một trong những nhà hát cổ nhất của Việt Nam còn được bảo lưu đến bây giờ.

Cách trung tâm thành phố Huế 12 và toạ lạc trên núi Cẩm Khê, lăng Minh Mạng là nơi yên nghỉ của vị vua Minh Mạng – Vị vua thứ hai của triều nhà Nguyễn. Công trình lăng tẩm này bao gồm khu lăng tẩm bên một hồ sen ngát hương và bao bọc bởi những rặng thông xanh mát.

Lăng Minh Mạng nhìn từ phía sau (Ảnh: Sưu tầm)

Lăng Minh Mạng là một lăng tẩm thu hút du khách với những những đường nét tĩnh tại trong kiến trúc và kết hợp hài hoà trong không gian hội hoạ và thơ ca của khung cảnh thiên nhiên hoa lá đầy trữ tình, phần nào thể hiện được tính cách uy nghiêm, nghiêm khắc nhưng cũng không kém lãng mạn của nhà vua.

Nằm trên triền núi Châu Chữ, Lăng Khải Định là nơi yên nghỉ của vị hoàng đế thứ 12 của triều nhà Nguyễn. Tuy có kích thước khiêm tốn hơn so với lăng tẩm của các vị vua tiền nhiệm nhưng lăng Khải Định lại được xây một cách vô cùng công phu và tinh xảo trong thời gian kéo dài tới 10 năm.

Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Huế

Nét khác biệt của lăng Khải Định so với các lăng tẩm Huế khác là sự giao thoa giữa kiến trúc phương Đông và phương Tây. Điều ấy được thể hiện qua những tấm phù điêu lộng lẫy được ghép tỉ mỉ bằng sành sứ và thuỷ tinh, những khay trà, vương miện, cùng những vật dụng trang trí nội thất hiện đại vào thời bấy giờ như: vợt tennis, đèn dầu,…

Điện Khải Thành với những chi tiết kiến trúc giao thoa độc đáo (Ảnh: Sưu tầm)

Lăng Gia Long (hay còn được gọi là Thiên Thọ Lăng) nằm trên quần thể núi Thiên Thọ và là nơi yên nghỉ của vị vua đầu tiền của triều nhà Nguyễn. Lăng nằm xuôi theo dòng sông Hương nên ngoài đường bộ, bạn có thể chèo thuyền thưởng ngoạn cảnh đẹp trên dòng sông Hương rồi cập bến tại đò Kim Ngọc rồi đi bộ một đoạn ngắn để tiến vào thăm quan lăng.

Lăng Gia Long là một trong 7 lăng tẩm Huế sở hữu những đường nét thiên nhiên kì vĩ mà không kém phần hài hoà của núi non, sông nước, cây cỏ, gợi nên không gian uy nghi, tĩnh mịch đến lạ kì.

Lăng Dục Đức được toạ lạc tại phường An Cực và là nơi an táng của ba vị vua: Dục Đức (cha), Thành Thái (con) và Duy Tân (cháu). Vua Dục Đức lên ngôi vua 3 ngày thì bị truất phế và bị chết đói trong ngục. Vài năm sau khi con trai vua Dục Đức là vua Thành Thái lên ngôi thì mới bắt đầu cho xây dựng lăng tẩm cho cha.

Trong thời kì chống Pháp, vua Duy Tân và vua Thành Thái đã đổi ngai vàng để chiến đấu giành chủ quyền cho dân tộc và bị lưu đày biệt xứ và về sau được đêm chôn trong lăng Dục Đức. Như tấm lòng yêu nước của hai ông, sẵn sàng đánh đổi ngai vàng quyền lực, lăng Dục Đức vì thế mà có kiến trúc lăng tẩm Huế vô cùng đơn sơ, khiêm tốn, giản dị.

Còn có tên gọi khác là Xương lăng và nằm trên lưng núi Thuận Đạo, Lăng Thiệu Trị là nơi yên nghỉ của vị vua Thiệu Trị. Trong 7 lăng tẩm ở Huế, Lăng Thiệu Trị là lăng được xây dựng trong thời gian ngắn nhất chỉ với 10 tháng.

Lăng Thiệu Trị mang những nét kiến trúc được đúc kết và chọn lọc từ kiến trúc lăng Gia Long và Minh Mạng. Lăng có những vườn cây trái xanh mát làm hàng rào bao bọc thay cho những bức La thành bảo vệ xung quanh. Trong không gian đồng quê thanh bình của cánh đồng lúa mênh mông bát ngát và những vườn cây ăn trái xanh mát bao phủ, lăng Thiệu Trị tạo nên cảm giác thân thuộc, gần gũi mà vô cùng yên mình, thư thái cho người thăm quan.

Lăng Thiệu Trị đơn giản bao quanh bởi những những vườn cây trái làm (Ảnh: Sưu tầm)

Lăng Ðồng Khánh toạ lạc ở thôn Thượng Hai và được xây dựng trong suốt 35 năm trong 4 đời vua. Được xây dựng trong thời buổi giao thời của lịch sử Việt Nam nên Lăng Đồng Khánh sở hữu kiến trúc phong kiến dân gian cổ điển đan xen sự ảnh hưởng của kiến trúc Tây Âu mới du nhập. Sự thử nghiệm kiến trúc mới, hài hoà giữa kiến trúc và cảnh thiên nhiên dân dã trong vùng đã mang lại nét kiến trúc độc đáo cho lăng Đồng Khánh.

Nhà bia và khu mộ vua Đồng Khánh (Ảnh: Sưu tầm)

Những lưu ý khi đi thăm lăng Bác, cách di chuyển đến lăng Bác cho người đi lần đầu, lịch tham quan lăng Bác các ngày, Địa chỉ Lăng Bác ở Hà Nội cho du khách, giờ viếng lăng… kinh nghiệm du lịch của Lead Travel

Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh hay lăng Bác có địa chỉ chính ở số 2 Hùng VƯơng, Điện Bàn, Ba Đình, Hà Nội nhưng du khách muốn vào viếng lăng thì phải đi theo lối số 19, Ngọc Hà, Ba Đình, Hà Nội.

Xe bus Hiện nay có chuyến bus 09 là chạy qua lăng Bác, du khách có thể chọn điểm đến gần nhất đến trạm dừng xe bus số 09 để qua lăng.

Di chuyển bằng phương tiện khác Vị trí của lăng Bác rất dễ tìm, sau khi đến, du khách có thể chọn gửi xe ở trong Lăng rồi vào viếng Lăng.

Choáng ngợp trước “thành phố lăng mộ” ở Huế

Đây là khu lăng mộ được xem là lớn nhất và tráng lệ nhất ở nghĩa trang làng An Bằng. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Tuy không phải là địa chỉ du lịch nhưng khu nghĩa trang của làng An Bằng ở Cố đô Huế lại nổi tiếng đến độ nhiều du khách nước ngoài đã cất công tìm đến tận nơi để được mục sở thị những ngôi lăng mộ của người dân nhưng mang vẻ đẹp xa hoa, tráng lệ không kém gì lăng tẩm của các bậc vua chúa ngày xưa.

An Bằng vốn xưa là một làng chài nghèo ven biển của xã Vinh An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Làng nằm cách trung tâm thành phố Huế chừng gần 40 cây số về phía Đông Nam. Khoảng hơn chục năm nay, ngôi làng nhỏ này bỗng trở nên nổi tiếng và thu hút nhiều người, thậm chí cả du khách nước ngoài bởi cái sự lạ được đồn đoán khắp nơi khiến cho nhiều người hiếu kì muốn đến tìm hiểu.

Khu lăng mộ lớn nhất nghĩa trang làng An Bằng này rộng khoảng 400m2 và theo ước tính của nhiều người thì nó được xây dựng mất khoảng 10 tỉ đồng theo giá hiện thời, tức khoảng gần 400 nghìn USD. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Chuyện là ở ngôi làng này có khu nghĩa trang vô cùng kì lạ, có lẽ là độc nhất vô nhị, không đâu có như thế. Cả khu nghĩa trang rộng chừng 40ha trải dài từ trung tâm làng ra đến gần biển dễ có đến vài nghìn ngôi lăng mộ. Sở dĩ gọi chung là lăng mộ vì thông thường mộ chỉ lớn chừng vài chục mét vuông, xây cất khá đơn giản và chỉ chôn cất một người, còn lăng thì quy mô phải lớn hơn nhiều, mức độ xây dựng cũng cầu kì, phức tạp hơn và thường có thể là nơi chôn cất của nhiều người, thậm chí là của cả gia tộc. Trong khi đó các lăng mộ ở đây đa phần rộng từ 40 - 400m2, nhiều ngôi có cả cổng tam quan đường bệ cao đến 7-8m trông không khác gì cổng của những ngôi đình, chùa hoặc nhà thờ họ.

Điều đặc biệt là các lăng mộ ở nghĩa trang An Bằng chủ yếu thuộc sở hữu của dân làng nhưng được xây dựng công phu và tốn kém theo phong cách cung đình Huế với kiến trúc, quy mô nguy nga, tráng lệ khác thường. Giá thành xây dựng nên các ngôi lăng mộ này cũng cao ngất ngưỡng lên đến hàng tỉ, thậm chí cả chục tỉ đồng, tức khoảng hàng chục nghìn cho đến hàng trăm nghìn USD mỗi ngôi lăng mộ. Nói nôm na là giá thành xây dựng của một ngôi lăng mộ có khi bằng cả một ngôi biệt thự hạng sang bây giờ.

Ngay cạnh khu dân cư làng An Bằng là ngôi lăng mộ của ngài khai canh cũng bề thế và lộng lẫy với đủ tam quan, bình phong, sân chầu, hương án, bi đình, trụ biểu... như một ngôi đình cỡ lớn. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Sự nổi tiếng của khu nghĩa trang này không chỉ ở trong nước mà còn lan ra cả nước ngoài. Thậm chí, năm 2016, trang tin tức MailOnline của hãng tin Daily Mail (Anh) đã bất ngờ cho đăng tải một phóng sự dài kèm theo nhiều hình ảnh về khu nghĩa trang này với lời mở đầu không thể thu hút hơn rằng: “Chào mừng đến với ‘thành phố ma’, nơi người chết an nghỉ trong sự xa hoa.” (nguyên văn: “Welcome to the City of Ghosts, where the dead rest in luxury.”).

Theo tờ báo này, các ngôi mộ ở đây không chỉ to lớn, đồ sộ về kích thước mà còn được trang trí tỉ mỉ đến từng “inch”. Vì thế một số ngôi mộ dễ bị nhầm lẫn là những tòa dinh thự của giới nhà giàu với những con sư tử đá uy nghiêm trước cổng và những con rồng lấp lánh trang trí ở trên mái.

Một số người thợ nề làm nghề xây lăng mộ đã lâu năm ở đây cho hay họ không thể nhớ chính xác có bao nhiêu ngôi lăng mộ ở trong khu nghĩa trang này. Có những ngôi vừa xây xong được vài năm lại bị phá dỡ để xây mới, và lần xây sau bao giờ cũng lớn và đẹp hơn lần trước.

Những linh vật như rồng, hạc, sư tử... được đắp, khảm sành sứ theo kiểu cung đình vô cùng tinh xảo. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Các ngôi lăng mộ ở đây được xây theo nhiều kiểu khác nhau nhưng cơ bản tất cả đều được khảm sành sứ, một nghệ thuật trang trí nổi tiếng trong kiến trúc xây dựng cung đình Huế, nên rất tinh xảo, lung linh và diễm lệ. Vì thế, nhiều người cho rằng các ngôi lăng mộ này tuy là của người dân nhưng lộng lẫy và bề thế không kém gì lăng tẩm của các bậc vua chúa ngày xưa và có nét gì đó giống với những khu lăng tẩm nổi tiếng của các vua nhà Nguyễn.

Nét đặc biệt trên các ngôi mộ ở An Bằng là các nghệ nhân nề ngõa nổi tiếng của Huế đã kì công tô, đắp, khảm hàng nghìn, hàng vạn chi tiết, hình tượng trang trí lung linh bằng sành sứ như: rồng, phượng, nghê, sư tử, phù điêu, câu đối, tranh, tượng... Đó là chưa kể nhiều ngôi mộ còn có cả cổng tam quan, bình phong, sân chầu, hàng trụ biểu, nhà bia, lầu bát giác… uy nghi, đường bệ như ở các phủ đệ ngày xưa.

Sự nổi tiếng của khu nghĩa trang đã thu hút nhiều người nước ngoài hiếu kì tìm đến xem, thậm chí báo chí nước ngoài cũng nói đến hiện tượng lạ này. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Có ý kiến cho rằng việc người dân An Bằng bỏ tiền của và công sức để xây nên những ngôi lăng mộ xa hoa, lộng lẫy như thế này là sự tốn kém và hoang phí không đáng có. Tuy nhiên, với quan niệm “mồ yên, mả đẹp”, “sống cái nhà, thác cái mồ” nên người dân làng An Bằng nói riêng và người Huế nói chung xưa nay vẫn cho rằng việc xây cất mồ mả là chuyện đại sự của cả gia tộc vì nó liên quan đến vận số và cả tiếng tăm của người còn sống. Vì vậy, thậm chí có người còn sống nhưng đã cho xây sẵn phần mộ của mình và lấy đó làm điều hãnh diện.

Một lí do quan trọng khác đó là người dân An Bằng đa phần có con cháu sống định cư ở nước ngoài, số người này thường có điều kiện kinh tế khá giả nên hay gửi tiền của về cho gia đình ở trong nước thực hiện việc sửa sang, xây cất mổ mả tổ tiên cho thật đàng hoàng, to đẹp với mong muốn người đã khuất sẽ hài lòng, phù hộ cho con cháu, dòng tộc được bình an, sức khỏe, phát triển về đường công danh sự nghiệp.

Các lăng mộ dù thuộc những gia đình có tôn giáo khác nhau nhưng đều xây dựng và trang trí theo kiểu truyền thống Huế, đó là dùng nghệ thuật khảm sành sứ và sử dụng khá nhiều motip trang trí theo lối cung đình với các hình rồng, phượng, tùng, trúc, mây, hoa, lá... Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Bên cạnh đó, việc ảnh hưởng văn hóa, kiến trúc cung đình cùng với sự dồi dào về lực lượng thợ và nghệ nhân nề ngõa giỏi nghề khảm sành sứ, xây dựng lăng mộ cũng là một trong những lí do dễ khiến cho người dân An Bằng có xu hướng thích đầu tư xây dựng, mở mang mồ mả.

Cuộc sống trong nước hiện đang ngày càng phát triển, điều kiện đi lại, trao đổi giữa người dân trong nước với con cháu định cư ở nước ngoài cũng ngày một thông thoáng, dễ dàng hơn nên việc xây dựng những ngôi lăng mộ xa hoa, tráng lệ ở An Bằng có lẽ vẫn sẽ còn tiếp diễn. Và ngôi làng nhỏ bé bình yên này tiếp tục sẽ là điểm đến đầy hiếu kì và cũng không ít phần hấp dẫn, thú vị đối với nhiều du khách trong và ngoài nước khi có dịp đến với Cố đô Huế, vùng đất của các bậc đế vương xưa nên vốn được xem là còn nhiều điều kì lạ chưa biết hết./.

Thành phố Huế không chỉ có những cảnh đẹp thiên nhiên thơ mộng, hữu tình mà còn được biết đến với những công trình kiến trúc cổ đặc sắc, trong đó không thể nào không nhắc tới hệ thống 7 lăng tẩm Huế của các vị vua triều Nguyễn.

Xem thêm: 17 địa điểm du lịch đẹp có thể bạn chưa biết ở Huế

Thời nhà Nguyễn có 13 vị vua tại vị nhưng chỉ có 7 khu lăng tẩm được xây dựng. Mỗi khu vực lăng tẩm đều được chính nhà vua lựa chọn vị trí và kiến trúc nên mỗi lăng tẩm tại nơi đây lại mang những nét kiến trúc riêng phù hợp với tính cách và sở thích của mỗi vị vua.